'La simple idée que je peux faire appel à toi me soulage'
En novembre dernier, le tout premier hub home aux Pays-Bas a été lancé, basé sur la méthode américaine Mockingbird. Kinderposttempels, en collaboration avec nos partenaires*, est à l'origine de ce projet aux Pays-Bas. La parentalité d’accueil n’est pas facile et a un impact majeur sur toute la famille. La pression peut devenir si forte que les parents d’accueil abandonnent. Le manque de soutien joue un rôle important : de nombreux parents d'accueil indiquent qu'ils ont besoin d'un soutien pratique, de formation, de contacts avec d'autres parents d'accueil et parfois de temps pour faire le plein d'énergie.
Dans de nombreux pays, les familles d'accueil sont déjà soutenues avec succès grâce à la méthode Mockingbird. Six à dix familles d'accueil sont liées dans leur propre région à une famille d'accueil expérimentée qui soutient les autres familles avec une oreille attentive et des conseils. Un tel foyer hub organise des réunions mensuelles, des journées familiales, des formations et des enfants accueillis peuvent venir y séjourner ponctuellement.
Miranda Maas, une mère d'accueil expérimentée qui dirige ce premier foyer hub aux Pays-Bas, parle de ses expériences depuis son lancement le 18 novembre 2022.
Miranda : « Nous sommes le centre d'un réseau de familles d'accueil qui vivent proches les unes des autres et se soutiennent mutuellement. Parce qu'il est à proximité, il est familier et aussi pratique : nous pouvons facilement nous occuper des enfants s'ils ont besoin de recharger la batterie. Nous sommes leur remplaçant. Nous avons eu des rendez-vous pour jouer pour nous habituer aux choses et même des soirées pyjama avec 5 enfants en même temps. Nous avons également déjà des accords pour séjourner pendant les vacances d'été. Les foyers Hub offrent de la stabilité, comme l'a déclaré l'une des familles connectées : « La simple idée que je peux faire appel à vous me soulage ». J'ai trouvé que c'était très agréable à entendre.
Miranda a commencé à vivre dans une famille d'accueil le week-end il y a 12 ans, où elle s'est occupée de Maartje et de son frère pendant de nombreuses années. Maartje a maintenant 17 ans et n'a plus besoin de placement familial, mais elle rend encore beaucoup visite à Miranda et à son mari Ron. Elle s'implique également dans les réunions mensuelles qui sont organisées.
Maartje : 'La première rencontre a été très excitante mais c'était très bien. Lors de cette première réunion, chacun restait avec sa propre famille, mais maintenant c'est plus libre. Nous avons déjà fait une chasse au trésor sur le terrain ici, nous sommes allés au bowling une fois et nous jouons souvent à des jeux. Cela vient très naturellement. En fait, je me joins toujours aux autres enfants et j'aime aussi apporter des idées.
Miranda : 'Ils te voient comme un exemple, je suis très fière car elle va très bien. Nous essayons de la laisser s'amuser, faire des choses amusantes, être une enfant. C'est sympa la façon dont les enfants se mélangent, je ne m'y attendais pas de cette façon. Les enfants sont d’âges différents et ça marche. C'était incroyablement beau.
Maartje : "La reconnaissance est également agréable, vous n'avez rien à expliquer." Miranda : "Personne n'aime dire qu'il est un enfant adoptif." Maartje : « Le mot enfant adoptif a un tel poids. Ici, vous n'en parlez jamais entre vous.
Cette reconnaissance est également très agréable pour les parents d'accueil.
« Être parent adoptif n'est pas toujours facile, parfois on veut juste pouvoir raconter son histoire. Les gens autour de vous répondent alors rapidement qu’il serait peut-être préférable d’arrêter, alors que souvent vous souhaitez simplement vous en débarrasser pour pouvoir continuer. Il est parfois assez difficile de mener une vie de famille normale dans une famille d'accueil. Parfois, ils sont tellement coincés qu’ils décident d’arrêter, et il n’y a alors que des perdants. Mockingbird essaie de contribuer à ce stade en les soutenant. Récemment, une famille a demandé « pourraient-ils venir pour un autre week-end ? ». Je dis n'hésitez pas, alors nous pourrons planifier cela. Et puis vous voyez les yeux briller, je peux l'imaginer", dit Miranda.
Maartje : « Récemment, lorsque quelques enfants sont venus séjourner ici, une fille m'a demandé si j'étais là aussi. Alors j'ai pensé très bien, pourquoi pas.
« Mon mari a dit : « Chaque fois que les enfants sont ici, ils se sentent chez eux et s'il y a une crise, il est plus facile pour eux d'être hébergés ici. » Nous avons un accord tacite selon lequel la porte est toujours ouverte aux enfants", a déclaré Miranda.
Ce qui est également unique à Mockingbird, c'est qu'un foyer central est un lieu neutre où les enfants placés en famille d'accueil peuvent rencontrer leurs parents et d'autres membres de la famille.
Miranda : « Vous avez remarqué que les parents d'accueil et leurs propres parents avaient besoin qu'une telle réunion ait lieu ailleurs. Cela semble plus libre pour tout le monde. La valeur ajoutée d'une rencontre dans un foyer hub est que l'enfant le connaît déjà et montre souvent aux parents ce qui s'y trouve. Récemment, un parent jouait à cache-cache avec un enfant. C'est un brise-glace, supposons qu'il se trouve ailleurs dans un environnement étrange, alors l'enfant et le parent doivent tous deux s'adapter. Je me contente de faciliter l'environnement, de proposer des jeux, des collations et quelque chose à boire.
L’objectif ultime est de stabiliser les placements en famille d’accueil. Avec le soutien financier de Kinderposttempels, de la Loterie nationale des codes postaux et de l'Oranjefonds, la Foster Family Support Foundation (OP) souhaite créer autant de réseaux Mockingbird que possible en collaboration avec des organisations de placement familial et des municipalités.
« J'espère qu'ils pousseront comme des champignons et que de nombreux parents d'accueil pourront nous rejoindre. Je le souhaite aux parents d'accueil et aux organismes de placement familial", déclare Miranda.
Vous voulez en savoir plus sur les expériences de Miranda ? Lisez également l’interview de Miranda et du superviseur de Mockingbird Noor :
*Fondation pour le soutien aux familles d'accueil et Association néerlandaise pour les familles d'accueil
Wat is Mockingbird?
Wat als pleeggezinnen er niet alleen voor zouden staan? Wat als ze kunnen terugvallen op een groep van pleeggezinnen om hen heen?
Dat is Mockingbird. Pleeggezinnen die bij elkaar in de buurt wonen vormen een netwerk, met altijd een ervaren pleeggezin als centraal middelpunt (hubhome pleeggezin). Door pleeggezinnen met elkaar te verbinden, staan ze sterker en lukt het beter om een liefdevolle en stabiele plek te bieden aan pleegkinderen. Ook de biologische ouders van pleegkinderen en biologische kinderen van pleegouders spelen binnen Mockingbird een belangrijke rol. En de pleegkinderen zelf? Die ervaren dankzij Mockingbird dat ze niet de enige zijn. Ze sluiten vriendschappen en maken plezier met andere kinderen die hetzelfde meemaken en die ze dus niets hoeven uit te leggen. Ze kunnen altijd terecht bij de andere gezinnen in het netwerk, voor een praatje, een spelletje of een nachtje logeren.
Mockingbird is er voor pleegkinderen én -ouders. Zo krijgen meer kinderen een stabiele en liefdevolle plek om op te groeien.


Miranda Maas, een ervaren pleegouder die deze eerste hubhome van Nederland leidt, vertelt over haar ervaringen sinds de start op 18 november 2022.
Miranda: ‘Wij vormen de spil van een netwerk van pleeggezinnen die dicht bij elkaar wonen en elkaar ondersteunen. Doordat het in de buurt is, is het vertrouwd en ook praktisch: we kunnen de kinderen makkelijk opvangen als ze even de accu moeten opladen. We zijn hun achtervang. We hebben speeldates gehad om te wennen en zelfs sleepovers met 5 kinderen tegelijk. We hebben ook al afspraken staan voor logeren in de zomervakantie. Hubhomes zorgen voor stabiliteit, zoals 1 van de aangesloten gezinnen zei: ‘Alleen al het idee dat ik een beroep op je kan doen geeft mij al lucht’. Dat vond ik heel mooi om te horen.’
Miranda is zelf 12 jaar geleden gestart met weekend pleegzorg waarbij ze onder andere Maartje en haar broer jarenlang heeft opgevangen. Inmiddels is Maartje 17 en is er geen pleegzorg meer nodig maar zij komt nog veel over de vloer bij Miranda en haar man Ron. Ze is zelf ook betrokken bij de maandelijkse bijeenkomsten die worden georganiseerd.
Maartje: ‘De eerste bijeenkomst was heel spannend maar voelde wel heel goed. Tijdens die eerste bijeenkomst bleef ook iedereen bij hun eigen gezin maar nu is het vrijer. We hebben hier al een speurtocht gedaan op het land, we zijn een keertje gaan bowlen en we doen ook vaak spelletjes. Het gaat heel natuurlijk. Ik doe eigenlijk altijd wel mee met de andere kinderen, en vind het ook leuk om mee te denken.’
Miranda: ‘Ze zien jou wel als een voorbeeld, ik ben super trots want ze doet het heel goed. We proberen haar te laten genieten, leuke dingen doen, kind zijn. Het is leuk hoe de kinderen mingelen, dat had ik niet zo ingeschat. De kinderen zijn van diverse leeftijden en dat werkt wel. Het was verbazingwekkend mooi.’
Maartje: ‘De herkenning is ook fijn, je hoeft niks uit te leggen.’ Miranda: ‘Niemand zegt graag dat ie een pleegkind is.’ Maartje: ’Er hangt zo’n zwaarte aan het woord pleegkind. Hier onderling heb je het er nooit over.’
Die herkenning is ook voor de pleegouders heel fijn.
‘Pleegouder zijn is niet altijd makkelijk, soms wil je dan even je verhaal kunnen doen. Vanuit je omgeving wordt er dan snel gereageerd dat je er misschien beter mee kan stoppen, terwijl je vaak alleen even je ei kwijt wilt zodat je weer door kan. Het is soms best lastig om in een pleeggezin een normaal gezinsleven te kunnen leiden. Soms lopen ze zo vast dat ze besluiten ermee te stoppen, dan zijn er alleen nog maar verliezers. Mockingbird probeert in het stadium daarvoor een bijdrage te leveren, door ze te ondersteunen. Onlangs vroeg een gezin ‘mogen ze misschien nog een weekend komen?’. Ik zeg schroom niet, dan kunnen we dat inplannen. En dan zie je de ogen glimmen, dat kan ik me goed voorstellen’, aldus Miranda.
Maartje: ‘Toen er laatst een paar kinderen hier gingen logeren vroeg een meisje of ik er ook bij was. Dus ik dacht leuk, waarom niet.’
‘Mijn man zei: ‘Door al die keren dat de kinderen hier zijn krijgen ze een thuisgevoel en als er crisis is kunnen ze makkelijker hier ondergebracht worden.’ We hebben een stilzwijgende afspraak dat de deur altijd open staat voor de kinderen’, aldus Miranda.
Ook uniek aan Mockingbird is dat een hubhome een neutrale plek is waar pleegkinderen eventueel hun ouders en andere familieleden kunnen ontmoeten.
Miranda: ‘Je merkt dat er een behoefte was vanuit de pleegouders en de eigen ouders om zo’n ontmoeting elders te laten gebeuren. Dat voelt voor iedereen vrijer. De meerwaarde van afspreken bij een hub home is dat het kind er al bekend is, die laat dan vaak de ouders zien wat er allemaal is. Laatst was een ouder met een kind verstoppertje aan het doen. Het is een ijsbreker, stel dat het elders is in een vreemde omgeving, dan moeten het kind en de ouder zich allebei aanpassen. Ik faciliteer alleen de omgeving, zorg voor spelletjes, lekkers en wat te drinken.’
Het ultieme doel is het stabiliseren van pleegzorgplaatsingen. Met financiële steun van Kinderpostzegels, de Nationale Postcode Loterij en het Oranjefonds wil Stichting Ondersteuning Pleeggezin (OP) in samenwerking met pleegzorgorganisaties en gemeenten zoveel mogelijk Mockingbird-netwerken opzetten.
‘Ik hoop dat ze als paddenstoelen uit de grond schieten en dat een heleboel pleegouders zich kunnen aansluiten. Ik gun het de pleegouders en pleegzorgorganisaties’, aldus Miranda.
Meer lezen over de ervaringen van Miranda? Lees ook ook het interview van Miranda en Mockingbird begeleider Noor:
*Stichting Ondersteuning Pleeggezin en de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen