Werkwijze voor onderlinge steun pleeggezinnen voorkomt onnodige doorplaatsingen
Leiden, 15 mei 2025 – Vandaag, op Internationale Dag van het Gezin, vragen Kinderpostzegels en Ondersteuning Pleeggezin aandacht voor een urgente uitdaging in de pleegzorg: het hoge aantal doorplaatsingen van kinderen. Het komt nog te vaak voor dat een pleegkind voortijdig doorgeplaatst wordt naar een ander pleeggezin. Gebrek aan hulp en steun uit de omgeving is één van de oorzaken van het niet slagen van een pleegzorgplaatsing. De nieuwe werkwijze Mockingbird, door Kinderpostzegels naar Nederland gehaald, biedt een oplossing. Mockingbird verbindt pleeggezinnen en ervaren pleegouders binnen een regio aan elkaar voor steun en advies. Samen vormen zij een stevig netwerk rondom het pleegkind. In de Verenigde Staten wordt de werkwijze Mockingbird al sinds 2004 succesvol toegepast.
Het is helaas de realiteit dat ruim 20.000 kinderen in Nederland tijdelijk niet bij hun eigen gezin kunnen wonen en voor kortere of langere tijd opgevangen worden in een pleeggezin. Maar pleeggezinnen staan er nog te vaak alleen voor. Pleegouders en -kinderen missen vaak een hechte groep van ervaren pleegouders die begrijpen wat het bekent om voor een pleegkind te zorgen en die steun bieden op momenten dat het moeilijk is. Door het ontbreken van die herkenning en ondersteuning besluiten sommige pleeggezinnen vroegtijdig te stoppen met de opvang en moeten pleegkinderen opnieuw verhuizen naar een ander gezin. Deze doorplaatsingen hebben een ingrijpend effect op het leven van alle betrokkenen – en in het bijzonder op dat van de pleegkinderen.
Mockingbird verbindt zes tot tien pleeggezinnen die in dezelfde regio wonen met elkaar in een zogenaamde constellatie. Een ervaren pleeggezin is het centrale middelpunt: het hubhome. Binnen de constellatie ondersteunen de pleeggezinnen elkaar, delen zij ervaringen en zorgen zij samen voor een stabiele en warme omgeving voor pleegkinderen. Pleegkinderen voelen zich er welkom en komen in contact met andere pleegkinderen, wat zorgt voor waardevolle vriendschappen. Op dit moment zijn er in Nederland zes constellaties gevormd en Mockingbird blijft uitbreiden.
Sofie Vriends, directeur-bestuurder van Kinderpostzegels: “Bij Kinderpostzegels vinden we dat ieder kind een stabiele en liefdevolle plek verdient om op te groeien. Juist voor kinderen in de pleegzorg is dit van essentieel belang. Met Mockingbird brengen we gezinnen bij elkaar zodat ze een netwerk vormen dat altijd voor elkaar klaarstaat. Want alleen als je je gesteund voelt als pleegouder, kun je een stabiele basis bieden aan een kind. Het is bemoedigend dat ook in politiek Den Haag wordt ingezien hoe waardevol deze aanpak is.”
Roza Freriks, directeur-bestuurder Ondersteuning Pleeggezin: “Pleeggezinnen zijn onmisbaar voor kinderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Maar zorgen voor een pleegkind is niet altijd eenvoudig. Dankzij Mockingbird krijgen pleeggezinnen steun van andere pleeggezinnen, wat helpt om pleegouders te behouden en verhuizingen voor kinderen te voorkomen. Voor de kinderen biedt dat vangnet een veilige haven waar ze vriendjes en vriendinnetjes maken die in een vergelijkbare situatie zitten als zij.’’
Politieke steun voor Mockingbird
Mockingbird krijgt toenemende erkenning vanuit de politiek. In januari 2024 nam de Tweede Kamer een motie aan die de regering oproept tot bredere inzet van deze werkwijze binnen de pleegzorg. In november 2024 bracht staatssecretaris Vincent Karremans van Jeugd, Preventie en Sport een bezoek aan een Mockingbird-constellatie en sprak zijn waardering uit voor het model.
Publiekscampagne brengt werkwijze in beeld
Kinderpostzegels en Ondersteuning Pleeggezin lanceerden onlangs een publiekscampagne over Mockingbird. De campagne brengt de werkwijze van Mockingbird in beeld vanuit het perspectief van een pleegkind, pleegouder en ervaren pleegouder. Centraal staat het hechte netwerk van steun en plezier dat deze vorm van pleegzorg onderscheidt van de reguliere aanpak. Op de bijbehorende website staan ervaringsverhalen van pleeggezinnen die al deel uitmaken van bestaande Mockingbird-netwerken in Nederland.
Mockingbird wordt mede mogelijk gemaakt door Nationale Postcode Loterij en het Oranje Fonds.